Stres u dzieci – przyczyny
Wśród dorosłych panuje przekonanie, że dzieciństwo to szczęśliwy czas, pełen zabawy i beztroski. Pogląd ten bierze się prawdopodobnie stąd, że nie lubimy pamiętać niemiłych chwil: napięć, upokorzeń, lęków i wstydu, jakie były naszym udziałem w dzieciństwie.Stres u dzieci nie jest zjawiskiem rzadkim, jest wiele stresujących sytuacji: zaczynając od odwiedzin u bliższej i dalszej rodziny, przez zabawy na podwórku, napięcia związane ze spełnianiem oczekiwań różnych osób i instytucji, po krzyk, krytykę i złość rodziców. Im bardziej wrażliwe jest dziecko, tym więcej przeżywa napięć. Stresujące może być nawet witanie sąsiadki, pytanie przedszkolanki o możliwość wyjścia do toalety lub ognisko klasowe.
Stres u dzieci pojawia się w nowych sytuacjach (wycieczka, pójście do szkoły, odwiedziny u kolegi w domu), sytuacjach dla malucha trudnych (rozstanie z rodzicem w przedszkolu, kłótnia z kolegą, trudne zadanie domowe), a nawet tych na pozór przyjemnych (wchodzenie na podium, odbieranie dyplomu na apelu, obchodzenie urodzin).
Do sytuacji, które mogę wywołać stres u dzieci należy zaliczyć również te, które nie dotyczą dziecka bezpośrednio, ale mają wpływ na atmosferę wokół niego: konflikty między rodzicami, utrata pracy przez któreś z rodziców lub rozpoczęcie nowej, trudności finansowe i inne. Z kolei u niemowląt do stresujących należy zaliczyć takie doznania, jak:
• głód,
• pragnienie,
• ząbkowanie,
• zmęczenie,
• nuda,
• hałas,
• mokra pieluszka, niedopasowane ubranie i inne niewygody,
• brak reakcji rodziców na sygnały wysyłane przez niemowlę.
Wielu rodziców nie dostrzega napięć, jakie w dziecku wywołują pewne sytuacje. Powodem jest nie tylko wspomniany mit szczęśliwego dzieciństwa. Rodzice często mają skłonność do przyjmowania wyłącznie dorosłej perspektywy w podejściu do dziecka. Uważają, że problemy przez nie napotykane są zbyt banalne, by mogły wywoływać stres u dzieci. Często również wygodniej im myśleć, że ustawiczny ból brzucha u dziecka to problem z trawieniem, a nie objaw przewlekłego stresu.
Psycholog szkolny
Katarzyna Perlicka