Rodzicu! Uczniu!
RODZICU!
UCZNIU!
Ze względu na czas kwarantanny musimy pracować samodzielnie w domu. Dla większości dzieci i młodzieży może to być duży problem. Jak zatem wspierać ucznia? Jak pomóc mu zorganizować pracę w domu? Jak zrobić, żeby chciało się chcieć? Kilka porad.
WSKAZÓWKI DLA UCZNIA:
1. Bierz udział w zajęciach prowadzonych przez nauczyciela
2. Odrabiaj zadania zawsze w tym samym czasie.
3. Rozłóż równomiernie pracę na poszczególne dni tygodnia.
5. Przed pracą przewietrz pokój, przygotuj biurko, przejrzyj rozkład lekcji, przygotuj potrzebne podręczniki, zeszyty i przybory do pisania.
6. Po zapoznaniu się z całością pracy, ułóż jej plan (ustal kolejność wykonania zadań, zaplanuj krótkie przerwy między poszczególnymi zadaniami).
7. Pracuj równomiernie, starannie, bez pośpiechu.
WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW/OPIEKUNÓW:
JAK MOTYWOWAĆ DZIECKO DO NAUKI W DOMU ?
Wskazówki do pracy z dzieckiem w domu:
Systematyczną pracę z dzieckiem w domu należy zacząć od wyjaśnienia mu,
jak ważna jest nauka w domu - dziecko musi rozumieć cel swojego działania.
Warto użyć kilku argumentów, formułując je w zrozumiałym dla dziecka języku:
-
nabywanie nowych umiejętności („jeżeli nauczysz się czytać, będziesz potrafił sam przeczytać twój ulubiony komiks", ,Jak nauczysz się liczyć, będziesz mógł sam kupowaćsłodycze"),
-
zdobywanie satysfakcji („zobaczysz, jaki będziesz dumny, gdy nauczysz się tego wiersza") - powinno się unikać motywowania dziecka do nauki jedynie zdobywaniem pozytywnych ocen, nie wolno również straszyć negatywnymi ocenami,
-
przyzwyczajanie do posiadania obowiązków („teraz nauka jest dla ciebie tym, czym dla mnie praca"),
-
wspólne spędzanie czasu („ty robisz szlaczki, a ja czytam, pracujemy razem").
Konieczne jest ustalenie razem z dzieckiem określonych zasad odrabiania lekcji:
-
branie udziału w zajęciach o określonej porze – wyznaczonej przez nauczycieli, odrabianie lekcji o względnie stałej porze dnia, najlepiej po odpoczynku, ale przed zabawą, dłuższym oglądaniem telewizji lub graniem w gry komputerowe,
-
dawanie dziecku wcześniej ustalonego „sygnału" oznaczającego, że ma się zabrać do pracy (np. słowo-hasło, dzwonek budzika itp.),
-
zaczynanie lekcji od uporządkowania biurka, przygotowania przyborów, sprawdzenia i wypisania, co zostało zadane do domu, a następnie ustalenie kolejności wykonywania zadań (zaczynamy od zadań wymagających większego wysiłku, a kończymy zadaniami prostszymi np. rysowanie),
-
samodzielne odrabianie lekcji przez dziecko, z możliwością pomocy ze strony mamy lub taty, gdy czegoś nie rozumie,
-
dzielenie pracy na etapy, robienie krótkich przerw (po ok. 30-45 min. pracy, kilkuminutowa przerwa; w przypadku dzieci z zaburzeniami koncentracji uwagi czas pracy
ciągłej nie powinien przekraczać 20-30 min.),
-
zakończenie pracy sprawdzeniem, czy wszystko zostało zrobione,
-
zasada systematyczności, pracujemy z dzieckiem codziennie (można wykluczyć np. soboty, niedziele),
Dziecko powinno mieć zorganizowane właściwe miejsce do pracy.
(stały kącik do nauki,odpowiednia wysokość biurka i krzesła, właściwe oświetlenie, posadzenie z daleka od łatwo rozpraszających bodźców). Zadaniem rodzica jest także dbanie o spokój miejsca pracy - przypilnowanie, by dziecko uczyło się w wyciszonym pokoju, przy „pustym" biurku.
Rola rodzica podczas odrabiania lekcji polega na:
-
uczeniu dziecka planowania i organizowania pracy,
-
stopniowym zwiększaniu jego samodzielność podczas uczenia się,
-
kontrolowaniu pracy dziecka (ale nie na robieniu zadań za dziecko !!!),
-
upewnieniu się czy dziecko rozumie polecenia - „co masz zrobić w tym zadaniu?",
-
pomocy, gdy dziecko o to prosi (nie powinno się podawać gotowych rozwiązań, ale jedynie udzielić wskazówek, wyjaśnić na podobnym przykładzie to, czego dziecko nie rozumie, zachęcać do samodzielnego wyszukiwania informacji),
-
wskazywaniu błędów (bez krytykowania i komentowania) - nie powinno się poprawiać błędów za dziecko, niech samo je wymaże, sprawdzi w słowniku poprawną pisownię itp.,
-
udzielaniu wsparcia emocjonalnego, np. gdy dziecko twierdzi, że nie potrafi wykonać zadania lub jest przerażone jego wielkością, stopniem trudności
- „na pewno dasz sobie z tymradę, zaczniemy razem ...", -
zapewnienie dziecku odpoczynku, gdy zaczyna przejawiać oznaki zmęczenia lub dekoncentracji (np. krótka gimnastyka, masaż ręki, owoc lub coś słodkiego na wzmocnienie).
Bardzo ważną rolę odgrywa odpowiednie wzmacnianie osiągnięć dziecka:
-
chwalenie nawet za małe sukcesy, za wysiłek wkładany w pracę,
-
opisywanie słowami, co dziecko robi prawidłowo,
-
chwalenie „do innych osób", tak by dziecko słyszało
(np. podczas rozmowy telefonicznej z babcią),
-
zapewnianie, że osiągnie sukces, zachęcanie do dalszego wysiłku, przypominanie sytuacji, gdy wcześniej poradziło sobie z trudnym zadaniem,
-
przypominanie, co miłego czeka dziecko po zakończeniu nauki,
-
od czasu do czasu docenienie wysiłków dziecka większą nagrodą
-
nieporównywanie do innych dzieci, nagradzanie nawet, gdy jego sukcesy są mniejsze od innych dzieci,
-
właściwe reagowanie na porażki -kiedy dziecko nie radzi sobie samodzielnie z wykonaniem zadania lub wykonało je źle nie powinnosię na niego krzyczeć, ale też nie wolno tego zdarzenia bagatelizować; można powiedzieć - jeszcze nie nauczyłeś i nad tym trzeba mocniej popracować, ale wiem że sobie poradzisz";
w domu dziecko musi czuć się akceptowane bez względu na to, jaki popełniło błąd - dlatego krytyce trzeba poddawać działanie dziecka, a nie jego jako osobę.
Istotny jest sposób formułowania poleceń. Wydawane polecenia powinny być krótkie, zrozumiałe, możliwe do wykonania, wypowiedziane w sposób zdecydowany, bezpośrednio do dziecka i wyegzekwowane przez osobę wydającą.
Podczas domowej nauki warto stosować różnego rodzaju techniki ułatwiające zapamiętywanie - podkreślanie na kolorowo, wprowadzanie symboli graficznych, wykorzystywanie skojarzeń, robienie dużych rysunków.
Motywowanie do nauki powinno obejmować nie tylko samo odrabianie lekcji, ale równieżrozwijanie (najlepiej jeszcze przed rozpoczęciem szkoły) ciekawości poznawczej dziecka, zachęcanie go do poznawania nowych rzeczy np. poprzez:
-
czytanie z dzieckiem książek,
-
wspólne oglądanie filmów przyrodniczych,
-
wspólne rozwiązywanie krzyżówek, zagadek, granie w gry logiczne,
-
ćwiczenie na co dzień umiejętności np. liczenia, budowania wypowiedzi.
Praca nad motywacją to również:
-
dawanie przykładu własnym postępowaniem (dziecku łatwiej usiąść do lekcji, gdy rodzic w tym czasie czyta gazetę lub książkę, a nie ogląda film),
-
dotrzymywanie przez rodziców zawartych umów,
-
przejawianie zainteresowania sprawami dziecka (co wydarzyło się w szkole, czego się nauczyło, w co się bawiło na przerwie, co je spotkało w relacjach z rówieśnikami),
-
zadawanie pytań o umiejętności „czegodowiedziałeś się dzisiaj w szkołę? ").
W przyzwyczajaniu dziecka do pracy w domu niezwykle istotna jest konsekwencja postępowania rodziców; rodzice powinni wspólnie ustalać zasady dotyczące nauki, mieć podobne sposoby postępowania podczas odrabiania lekcji, aby nie podważać wzajemnie swoich autorytetów. Pamiętajmy o tym, że zawsze możemy zwrócić się do nauczyciela o pomoc.
W sytuacji odrabiania lekcji RODZICE powinni unikać :
-
straszenia („jeśli nie zabierzesz się do nauki, pożałujesz ", „ dostaniesz jedynkę, jak nie zrobisztego rysunku ", „nie pójdziemy do kina, jak nie nauczysz się matematyki"),
-
negatywnego wyrażania się o nauce lub nauczycielu („matematyka jest nudna, ale musiszniestety przez nią przebrnąć ", „pani nie ma racji"),
-
posiadania wygórowanych oczekiwań, nieadekwatnych do faktycznych możliwości dziecka,
-
porównywania mniej zdolnego dziecka z rodzeństwem,
-
stawiania się za wzór pozytywny („ja w twoim wieku ") lub negatywny („ja też nigdy nieumiałem matematyki"),
-
nadmiernego pomagania dziecku, wykonywania obowiązków za niego,
-
nadmiernego kontrolowania w czasie pracy, ciągłego „kręcenia się wokół dziecka", zaglądania co chwilę przez ramię lub stałego pytania jak mu idzie,
-
zaprzeczania na siłę odczuciom dziecka (np. mówienia, że zadanie jest bardzo łatwe, w sytuacji gdy dziecko twierdzi, że coś jest dla niego zbyt trudne).
Warto zwrócić uwagę, że:
-
Brak lub słaba motywacja do nauki nie świadczy o tym, że dziecko jest leniwe, złe;
może wynikać z niewykształcenia nawyków uczenia się, dotychczasowych niepowodzeń, zaburzeń funkcji poznawczych, nieskorygowanych wad wzroku czy słuchu, chorób somatycznych, zmęczenia lub lęku,
-
Rodzice nie powinni oczekiwać natychmiastowych efektów pracy dziecka,
-
Rodzice mają prawo odczuwać „bezradność", zmęczenie, zniecierpliwienie, ale to nie zmienia faktu, że dla dziecka stanowią oparcie, bez którego nie jest w stanie się efektywnie i z przyjemnością uczyć.
(p. Alicja Waszak)